یکصد و هشتمین خجسته زادروز استاد دکتر محمود بهزاد؛ مترجم، مؤلف، زیستشناس، پدر زیستشناسی مدرن ایران، گرامی باد. دکتر محمود بهزاد (۲۲ اسفند ۱۲۹۲ در رشت – ۸ شهریور ۱۳۸۶) مترجم، مؤلف و زیستشناس ایرانی بود. او را پدر زیستشناسی مدرن ایران میدانند. پدرش جواهرساز بود. چون جواهرات را به سبک فرنگی میساخت، او را مشهدی علی فرنگی ساز خطاب میکردند. تحصیلات دوره ابتدایی و متوسطه را در رشت دبیرستان ماندگار شهید بهشتی [شاهپور سابق] گذراند و جزء اولین دیپلمههای گیلان بود. سپس به دانشسرای عالی راه یافت و در سال ۱۳۱۴ در رشته علوم طبیعی و تربیتی فارغالتحصیل شد. پس از اتمام خدمت نظام وظیفه رهسپار کرمانشاه شد و به مدت ۵ سال در آن استان ماند و سپس به رشت مراجعت کرد. به دلیل آشنایی کامل با زبان فرانسوی و مطالعات مداوم، کتاب «داروین چه میگوید؟» را به سال ۱۳۲۲ تألیف و کتاب «راز وراثت» اثر ژان روستان را در سال ۱۳۲۳ ترجمه کرد. تحصیلات و فعالیتهای علمی در سال ۱۳۲۴ با توجه به علاقهٔ زیادی که به زیست شیمی داشت، به موازات تدریس و سپس معاونت دبیرستان ماندگار البرز تهران، در دانشکدهٔ داروسازی ثبت نام کرد و در سال ۱۳۲۸ با اخذ مدرک دکترای داروسازی، فعالیت خود را در تهیهٔ کتابهای درسی و کمک درسی متمرکز ساخت. به سه زبان فرانسه، انگلیسی و آلمانی آشنایی دارد. در سال ۱۳۳۹ با ترجمهٔ کتاب سرگذشت زمین تألیف جورج گاموف وی برنده جایزه سلطنتی شد. ترجمهٔ کتاب «روانشناسی فیزیولوژیک» که در سال ۱۳۴۸ انتشار یافت، موجب شد برای تدریس روانشناسی فیزیولوژیک به دانشگاه تهران دعوت شود. از آن پس در دانشگاه تهران، دانشسرای عالی و مدرسه عالی دختران به تدریس زیستشناسی و روانشناسی فیزیولوژیک پرداخت. وی از سال ۱۳۳۹ به مدت ۱۵ سال در دبیرستان رازی علوم طبیعی را به زبان فرانسوی تدریس کرد. او یکی از فعالترین مترجمان علمی ایران محسوب میشود که از مهمترین ترجمههایش میتوان به ترجمه آثار چارلز داروین و ریچارد داوکینز و آثار غیر داستانی ایزاک آسیموف اشاره کرد. در سال ۱۳۴۱ مأمور تأسیس سازمان کتابهای درسی شد و مدت دو سال ریاست این سازمان را به عهده داشت. با تلاش او همهٔ کتابهای درسی ایران (از دورهٔ ابتدایی تا پایان دورهٔ متوسطه) تدوین و تألیف شد و با رسمالخط واحدی به چاپ رسید. وی تا زمانی که دکتر مجتهدی رییس دبیرستان ماندگار البرز بود بعنوان معاون وی با او همکاری صمیمانه داشت. در سال ۱۳۶۰ به زادگاه خود بازگشت و همکاری خود را با انجمن داروسازان گیلان آغاز کرد و با بیش از ۶۰ سال تدریس در زمینههای مختلف زیستشناسی، فیزیولوژی و ژنتیک به عنوان «پدر زیستشناسی نوین ایران» معروف شد. پرفسور بهزاد پرکارترین نویسنده و مترجم کتابهای علمی در ایران است. تعداد تالیفها و ترجمههای او به ۹۸ جلد کتاب میرسد که ۶۳ کتاب را به تنهایی و ۳۵ کتاب دیگر را به یاری همکاران دانشمند خود تألیف و ترجمه کردهاست. آثار او عموماً مورد استقبال و توجه دانش پژوهان، دانشجویان و دانش آموزان قرار گرفته و برخی از تالیفها و ترجمههای وی همانند «داروینیسم و تکامل» اکنون به چاپ دهم رسیدهاست. اغلب آثار استاد بهزاد توسط ناشران معتبر همانند بنگاه ترجمه و نشر کتاب، شرکت سهامی کتابهای جیبی، امیرکبیر، خوارزمی، نیل، کتاب فروشی مرکزی و نیز انتشارات دانشگاهها چاپ و منتشر شدهاست. علاوه بر آثاری که نام برده شد و نیز کتابهایی که با همکاری دیگر استادان منتشر ساخته، صدها مقاله در زمینههای مختلف از وی به چاپ رسیدهاست. تا روزهای پایانی عمر نیز با همکاری انجمن داروسازان، مجلهٔ «حکمت» حاوی آخرین اطلاعات پزشکی و داروسازی را در رشت منتشر میکرد. فهرست برخی تالیفات استاد دکتر بهزاد: بیولوژی برای همه آیا به راستی انسان زاده میمون است؟ (چاپ ۴) بدن من (چاپ ۲) علوم سال سوم دبستانهای کشور علوم سال چهارم دبستانهای کشور نکاتی چند دربارهٔ ژنتیک (چاپ ۲) نکاتی چند دربارهٔ فیزیولوژی عمومی نکاتی چند دربارهٔ فیزیولوژی اعصاب و غدد داخلی (چاپ ۲) نکاتی چند دربارهٔ زیستشناسی (چاپ ۲) نکاتی چند دربارهٔ روانشناسی فیزیولوژیک داروینیسم و تکامل (چاپ ۹) گیاهشناسی برای سال ششم طبیعی علم (چاپ ۴) روانشناسی حیوانی تئوری تکامل و روانشناسی (چاپ ۲) مغز آدمی از دیدگاه روانشناسی، جانورشناسی (در ۱۶ جلد) قانون جنگل ابعاد انسانی نوع آدمی بیوتکنولوژی به افتخار تلاش های گرانقدر علمی و آموزشی این بزرگ مرد عرصه علم و دانش، سردیس پرفسور بهزاد در سبزه میدان شهر رشت نصب شده است. این استاد فرهیخته در روز پنجشنبه ۸ شهریور ۱۳۸۶ در سن ۹۴ سالگی به دنبال بیماری سرطان معده در رشت در گذشت. یاد و نام نیکش گرامی. تنها مصاحبه موجود دکتر محمود بهزاد با مجله آموزش و پرورش بوده که علاقمندان می توانند از طریق لینک زیر به آن دسترسی داشته باشند. مصاحبه دکتر بهزاد با مجله آموزش و پرورش هیئت رییسه بنیاد فرهنگی دکتر مجتهدی با تبریک این خجسته زادروز، امیدوار است در سال ۱۴۰۱ مدرسه مناسبی را در منطقه محروم ساخته و بهره برداری نموده و به نام این استاد فرهیخته [مولد علم و دانش و اثرگذار در تعلیم و تربیت نخبگان کشور بویژه در دبیرستان ماندگار البرز] نامگذاری نماید. ………………………………………………….……………………. ....................................................................... .......................................................... ............................................................ |